En términos comparativos os resultados do BNG son bós xa que sostén a súa posición nun intre no que partidos semellantes tiveron fortes caídas e cando o bipartidismo convertía en algo moi difícil os obxectivos do BNG. Tendo en conta que o PP perde posicións con respecto ó PSOE e que esta perda parece estar marcando unha tendencia poden afirmarse dúas cousas: que na próxima lexislatura autonómica non haberá maioría absoluta e que a gobernabilidade dependerá dun novo acordo PSOE-BNG.

A miña opinión é que as eleccións de onte marcan o fin dun periodo caracterizado polos atentados de Atocha que sin dúbida ningunha influiron nos resultados, na inseguridade ou sentimento de ileximitidade de Zapatero e na actitude bronca e pouco institucional mantida polo PP. Eu estou seguro de que os resultados de onte serán interpretados polos partidos no sentido de que tódolos crean dificultades de gobernabilidade son castigados polo electorado. Pasoulle ó PP, a ERC e as outros pequenos partidos. Por eso estou seguro de que esta lexislatura será máis constructiva e máis serena para Zapatero aínda que a actitude dos siareiros do PP diante do balcón de Xénova trouxo as imaxes de TV os tufos do pasado.

Creo que non. Tuvo dúas oportunidades nas que el minimizou ao inimigo e por tanto cabe pensar que, quen é dobremente derrotado por un adversario de "tan escasa categoría" débese dar por definitivamente derrotado. Outra cousa é escoller o momento para facer efectiva a súa dimisión. Se houbera dimitido onte á noite como estuvo pensando houbera elevado a derrota do PP a verdadeira debacle. Pero se dimite no marco ordinario dun congreso ordinario, para o que ten moito tempo, a sustitución poderá facerse sen maiores problemas para o partido e a gosto de quen eu penso que nesto momento desexa irse.

Son dous electorados en proceso de urbanización e cambio. De momento están aínda moi caracterizados por unha poboación envellecida e rural e por unha economía e unhas relacións sociais moi intervenidas polo poder político. Pero cabe pensar que dentro de pouco o comportamento electoral destas provincias non será moi distinto do que se observa na costa que, por certo, sigue sendo maioritariamente afecta ó PP e o PSOE.

En algúns aspectos pódese considerar que os malos resultados obtidos onte polos partidos nacionalistas son conxunturais. Así me parece a min o caso do PNV e sin contradecirme no dito co BNG. Penso sen embargo que esta análise non é apricable nin a EA nin a ERC e cecais tampouco a EU que por moitos motivos entraron nunha crisis que prevexo longa por obedecer a razóns estructurais. En todo caso teño a impresión de que o electorado se posicionou onte contra as dificultades provocadas dun xeito artificial para obter ventaxas derivadas do potencial de chantaxe dos partidos nacionalistas ou minoritarios en xeneral e que nese sentido pode darse por rematada unha época de presión sobre o goberno central que poderíamos simbolizar nas actitudes de ERC e do Plan Ibarretxe.

Case sempre é mellor unha maioría relativa, sempre que dea base para un goberno estable, que unha maioría absoluta. A regra non é xeneral porque nalgúns casos cando se precisan transformacións profundas no modelo electoral ou no modelo de estado a maioría absoluta funciona coma un bálsamo do consenso. Pero a experiencia española dinos, e basta con recordar a segunda lexislatura de Aznar, que a maioría absoluta endiosa e aílla aos partidos e aos líderes e fainos adoptar posicións moi arriscadas para a integración social e política e para a pervivencia das libertades. Nesta ocasión en concreto penso que o resultado do PSOE é o mellor dos posibles e que unha maioría absoluta houbera sido unha desgracia para nós e para o propio Zapatero.

As circunstancias políticas de hoxe non aconsellan en absoluto afrontar unha reforma integral da Constitución e moito te temo que tampouco son boas para abordar aspectos puntuais. Unha reforma da Constitución ou das leis básicas como a Lei Electoral non depende solo da existencia de maiorías absolutas senón tamén e, sobre todo, dun ambiente de acordo que se basa nunha longa análise dos problemas e un correcto diagnóstico dos mismos. Hoxe en día non temos analizadas as reformas constitucionais, non hai consenso sobre elas e algunhas das propostas constitúen precisamente a base da radicalización política que alentou o PP nos últimos anos. Por tales motivos penso que esta debería ser unha lexislatura para serenar a política, para estudiar e debatir os puntos da reforma e para ir construindo consensos sociais que despois se trasladen á política. Tamén creo que entre os grandes errores cometidos por Zapatero na anterior lexislatura hai que contar a abordaxe da reforma constitucional do Estado sobre unha precariedade parlamentaria acusada. Por eso creo que é mellor ir con calma nun terreo que sendo moi importante non é, sen embargo, urxente.

Creo que non. A sensación de confrontación PP-PSOE ten moita base no feito de termos un país sin graves problemas que se pode permitir o luxo de ter unha clase política mediocre, de rebaixar o nivel do debate político a puntos nunca vistos e de dar por suposto que os grandes asuntos internos e externos que contextualizan o noso goberno e benestar -euro, seguridade internacional, economía,etc- non depende strictu senso do noso goberno. A experiencia dos tempos da transición e dos primeiros anos de construcción do sistema autonómico dinos que o entendimento en caso de necesidade é extraordinario e que CiU que actuou a modo de visagra nos supostos de goberno en minoría tuvo unha visión de Estado perfectamente comparable a dos grandes partidos estatais.

A tendencia debería de ser a contraria, a de ter circunscripcións máis pequenas que permitiran ao elector un mellor coñecemento e relación cos diputados electos e unha redución sensible da influencia exercida polos partidos políticos (partitocracia). Esta idea está máis en conexión con unha demanda suscitada en tódolos debates que é a das listas abertas, que aínda que eu non a comparto, só é efectiva sobre distritos moi pequenos. O problema prantexado hasta a saturación por EU é unha falacia engañosa e case diría que mintireira porque o custo excesivo dos escanos de EU non ven das perdas de restos do sistema electoral, que ás veces se producen pero nunca son moi grandes, senón da estúpida insistencia en presentar candidaturas en tódalas circunscripcións electorais coa única finalidade de definirse como partido estatal. Os electores non temos ningunha culpa de que EU insista en presentarse en 50 circunscripcións sabendo, como saben, que en alomenos 46 non teñen ningunha oportunidade nin, ningún apoio, e case ningún voto. O que ten EU é un problema de dirección e estratexia e non un problema de lei electoral. O caso de Rosa Díez é algo distinto pero non se pode ir a Madrid a aproveitar as vantaxes que da un electorado cercano ós 4 millóns de electores para despois queixarse das consecuencias que ten o ir a Madrid e medir falazmente os escanos da capital cos de Guipuzcoa ou Pontevedra.

Non son os tres casos o mismo pero os tres son víctimas dun modelo de democracia comunicativa e dun intre de baixo tono electoral que convirte ós candidatos no puro resultado da visión mediática. Eu creo que este problema a de correxirse, alomenos en parte, co paso do tempo e co incremento da cultura político-mediática pero de momento esto é así, non só pola calidade dos líderes, senón tamén pola actitude dos propios electores. Se pedimos dous debates, despois non podemos queixarnos de que os debates teñan unha gran influencia, a veces por cuestións sen importancia no resultado electoral. En todo caso penso que Zapatero dou nesta campaña unha visión descoñecida por boa e que Quintana tamén está asentando o seu liderato con destacable eficacia.

A bipolarización débese fundamentalmente a dúas cousas: a unha política de forte controversia entre os grandes partidos que anima ao electorado a optar polo voto útil e á actitude de certos partidos que abusan do seu potencial de chantaxe para impoñer demandas que non poden considerarse xerais nin favorecen a xestión do interés xeral. Cando se dan estas dúas circunstancias, como sucedeu nas eleccións de onte, o electorado tende a resolver o problema simplificando a estructura de partidos e dándolle ós grandes partidos a capacidade para adoptar acordos á marxe do pluralismo derivado da estructura terroritorial do Estado ou dos matices ideolóxicos das distintas formacións.

En términos cuantitativos é evidente que a victoria socialista ten como bases esenciais o ocurrido en Cataluña, Euskadi e Andalucía. Non so polo gran aporte de votos destas tres comunidades senón pola moi escasa presencia que ten o PP nas nacionalidades históricas. Pero, non nos engañemos, o esforzo que fai o PSOE para ser dialogante en Cataluña e Euskadi e para adoptar políticas de integración tamén lle fai perder votos noutras comunidades que non se lle escaparían se fixera unha política de confrontación coma a que adopta o PP. Para voltar a ser unha forza realmente estatal e non ser minoritaria en Cataluña e Euskadi o PP tería que dramatizar menos o problema do Estado, esquecer a influas imperiais despertadas por Aznar e ter claro que a diversidade e a definición estratéxica de obxectivos territoriais non so non poñen en perigo a democracia senón que constitúen unha faceta esencial da democracia mesma.

Dende unha perspectiva estrictamente estratéxica o desprazamento do BNG cara o centro do mapa político aumentaría dun xeito extraordinario as oportunidades do BNG e a pluralidade do sistema e evitaría que un partido como o PSOE, que aínda fica moi lonxe do PP, actúe coma se fora por si mesmo unha alternativa sobre a base de considerar ao BNG un partido cautivo. Claro que o camiño para o centro non é unha simple definición e so pode facerse mediante programas creíbles e ben asimilados polos militantes e polo electorado considerado propio do BNG. Por eso esta operación hai que considerala teóricamente boa pero na práctica moi complexa e de longo recorrido.

Tódolos votos serven para o mesmo. O concepto de voto útil so ten sentido dende a perspectiva organizativa utilizada polos partidos políticos. Dende unha perspectiva persoal o voto máis útil é aquel que se decide porque a un lle da a gana e aquel que nos deixa o corpo a gusto polo simple feito de entrar na urna. É certo, sen embargo, que a pregunta dos electores que se centra en saber quen son os meus ou que partido está máis preto da miña maneira de pensar é case sempre unha pregunta mal feita porque o obxectivo da democracia é conformar gobernos posibles e eficientes e, por tanto, o voto responde moito mellor á pregunta de que me gustaría que pasara que a aquela outra que pregunta por quen me gustaría que gañara.

O PP non volverá ao poder hasta que se modere ou hasta que Zapatero nun ambiente que agora lle é proclive cometa unha absurda equivocación. O problema é que o PP esgotou totalmente os mandatos de Fraga e de Rajoy e que por non ter previsto a posibilidade dunha sucesión tódalas fórmulas que agora parecen posibles, especialmente a de Esperanza Aguirre, son aínda máis conservadoras. A miña opinión é que o PP terá 8 anos para esta operación e que -¡vaia profeta!- as eleccións de 2016 serán gañadas por un PP renovado, amable e moderno.

Na medida en que existe e que cada vez ten unha cuantía máis grande estamos abocados a que antes ou despois a emigración modifique os resultados da noite electoral. Esa é a lóxica e non podemos negar que un voto emitido por calquera procedimento que sexa poida modificar un resultado. Hasta agora non sucedeu e parece que nesta elección tampouco vai a suceder pero o risco existe e a min non me gusta nada, sobre todo, cando é tan fácil evitalo polo simple e elemental procedimento de que o reconto do voto emigrante se faga nas mesas, despois de entrar na urna, do mismo xeito que se contabiliza o voto emitido por correo. Para esto bastaría con que se modificaran os prazos do voto emigrante e con que se lle dese a cada mesa, ou ás mesas especiais habilitadas para recibir este voto, a posibilidade de revisar a súa validez e de levantar acta na mesma noite electoral. Que o voto emigrante se siga contando fora de tempo e por xuíces en vez de por electores, elexidos por sorteo, é unha anomalía grandísima que empaña a nosa democracia e que degrada innecesariamente o voto emigrante.

En certa medida Feijoo xa foi arrastrado por Rajoy a unha situación electoral moi complicada. Claro que o propio Feijoo axudou a este diagnóstico o haber renunciado a facer unha política propia de Galicia e axeitada á nosa realidade e haber apostado tódalas cartas a unha case imposible victoria de Rajoy. Agora o bipartito está moito máis forte que antes, o PP moito máis débil e é moi posible que Nuñez Feijoo non necesite da axuda de Rajoy para perder as autonómicas de marzo do 2009.

A min gustaríame que abandonáramos o concepto de favorecido ou desfavorecido para cambialo polo de ben ou mal gobernado. Sexamos claros e lóxicos: se Zapatero actúa favorecendo a alguén os seus favores irán, con toda lóxica para Cataluña, Andalucía ou Euskadi que lle deron a victoria electoral ou cara Madrid onde hai unha charca chea de peixes onde é posible pescar ou para León onde hai uns veciños que están dispostos a poñerlle unha estatua e adicarlle unha rúa se lles inaugura o AVE a tempo. Pra nós non hai máis esperanza que o bó goberno porque aínda somos probes, en votos e en cartos, e aínda está vixente o refrán galego que di que corre o ouro para o tesouro.

Queiramos ou non Madrid é, ademais dunha cidade e capital do Estado, un símbolo ou unha metáfora do centralismo. O PP baseouse neste feito para dar a entender que as autonomías, que xeneran un Estado policéntrico, tenden a perxudicar a Madrid, mentres que o centralismo tende a beneficialo e a mantelo como centro de tódolos negocios, nó de tódalas comunicacións e sede de tódolos equipos que gañan a liga. Por eso estamos nunha conxuntura na que dándose por boa a confrontación entre o centro e a periferia os conservadores voten por Madrid e Madrid atraia ós conservadores. Esto é un erro enorme e tamén unha paletada e por eso espero que non dure moito tempo e que Madrid volva a ser o que sempre foi: unha maravillosa cidade con un gran porvenir na península Ibérica.

Seguramente que si pero o problema é que o Sr Barreiro non considera que sexa unha boa idea voltar á política e encadrarse no BNG. Eu comparto co BNG unha parte importante do seu programa no relativo á potenciación da nosa identidade e do noso autogoberno e ás consecuencias que esto tería na política. Pero discrepo profundamente no seu modelo económico e en algúns aspectos sociais xa que nunca deixei de ser un demócrata liberal que cre no mercado, que pensa que hai que limitar a acción do Estado e que non pensa que a intervención directa do Estado aumente o nivel de eficiencia e de libertade coa debemos comportarnos. Por eso, en vez de facer como Mariano Rajoy que todo o facía con razón e corazón, eu estaría no BNG co corazón para un lado e a razón para o outro e non sería bó para ninguén. Tamén creo que a política é unha oportunidade vital na que non se debe insistir unha vez que se cumpriu o ciclo de servicio para o que un tuvo a súa oportunidade.